Pierwsze drzewo herbaciane
W 1824 roku, major Robert Bruce, brytyjski odkrywca, natknął się na – pierwsze jak sądził – dziko rosnące drzewo herbaciane o wysokości 13 metrów wysokości i 0,9 metra szerokości w miejscowości Sadiya w regionie Assamu, w Indiach.
Stąd zachodni uczeni wysnuli wniosek, że to właśnie Indie są miejscem gdzie swój początek wzięła herbata.
W rzeczywistości, odnaleziono drzewo o szerokości 1 metra z okresu Dysnastii Tang (618-907). Prawie takiego samego rozmiaru jak to, które zostało odkryte przez Roberta Bruce`a, ale jakieś 1,100 lat wcześniej.
W 1961, chińscy archeolodzy odkryli w prowincji Yunnan ogromne dziko rosnące drzewo, które mierzyło sobie –aż! – 32,12 metry długości, a jego wiek datują na 1,700lat. Jego rozmiar i wiek stały się więc numerem jeden wśród roślin z gatunku camellia.
Drzewo herbaciane pochodzi od gatunku Camellia sinensis. Camellia jest rośliną raczej prymitywną. Według badań, roślina ta ewoluowała 60-70 milionów lat temu. Wyróżniamy 23 rodzaje i około 380 odmian roślin z gatunku camellia na świecie, z których, około 15 rodzajów i ponad 260 odmian odkryto w Chinach.
Chiny są krajem, który jako pierwszy odkrył te duże i dziko rosnące drzewa herbaciane i jak dotąd bije wszystkie kraj w ilości posiadania na swojej powierzchni tych drzew. Spotkać je można w takich prowincjach jak Yunnan, Guizhou czy Sichuanie. Wiele wskazuje na to, iż to właśnie południowo-zachodnie Chiny są miejscem narodzin roślin z gatunku Camellia, nie wyłączając z tego herbaty.
Drzewko herbaciane
Dzisiaj troszeczkę informacji na temat… drzewka herbacianego – bez którego – nie byłoby przecież herbaty.
Drzewo herbaciane jest rośliną z gatunku wieloletnich „zdrewniałych „bylin , które pochodzi z prowincji Chin znad rzeki Yangtze. Stało się one następnie popularne w innych krajach, takich jak Japonia, Indonezja, Sri Lanka czy Rosja. Drzewo to zdecydowanie lubi ciepły, zaciemniony oraz wilgotny klimat.
Najkorzystniejsze dla jego rozwoju są regiony charakteryzujące się wilgotnym klimatem, obfitymi opadami, dużą mglistością oraz mniejszą ilością słońca, a także żyznymi glebami.
Wyróżniamy trzy rodzaje drzewa herbacianego: typu altanki, pół-altanki oraz krzaku/ krzewu.
Drzewo herbaciane typu altanki jest duże i wysokie – swą wielkością dorównują wysokim drzewa. A wysokością dochodzi nawet do 5 metrów. Gałęzie wyrastają z pnia na dużej wysokości od poziomu ziemi. Drzewo tego typu ma silnie rozwinięty system korzeniowy.
Drzewko herbaciane typu pół altanki, jest średniej wielkości. W odróżnieniu od drzewa typu altany, gałęzie tego rodzaju drzewa wyrastają z pnia bliżej ziemi. Ma ono stosunkowo dobrze rozwinięty system korzeniowy.
Trzeci rodzaj drzewa herbacianego – typu krzak jest raczej małe. Rośnie na wysokości od 3 do 5 metrów. Jego gałęzie rosną gęsto, przy samej ziemi. Dojrzałe drzewo nie ma tak jak te wymienione powyżej wyraźnie zaznaczonego pnia. Jego system korzeniowy jest zdecydowanie płytszy a jego korzenie boczne są bardzo dobrze rozwinięte.
Historia Shen Nonga i odkrycia herbaty
Kto wie, że według legendy chińskiej odkrycie napoju herbaty zawdzięczamy właśnie Shennongowi – cesarzowi Yan Di???
Informacji o pochodzeniu herbaty możemy szukać wśród licznych historii i legend. Jedyne co można z grubsza potwierdzić, to to, iż herbata pochodzi z południowo-zachodniej części Chin.
Mówi się, że pierwszy człowiek, który odkrył właściwości herbaty to Shen Nong – ojciec rolnictwa i ziołowej medycy w Chinach.
W dawnych czasach, ludzie wiedzieli bardzo niewiele o roślinach i ich właściwościach i zastosowaniu. Aby dowiedzieć się, które rośliny mogą być przez nich spożywane a które nie, Shen Nong próbował różnych rodzajów roślin, aby poznać ich właściwości lecznicze oraz spożywcze.
Co ciekawe, Shen Nong miał mieć podobno przejrzystą żołądek, co pozwalało mu na obserwowanie zachodzących reakcji w swoim brzuchu wywołanych przez zjedzone wcześniej rośliny.
Jedna z wersji legendy mówi, że pewnego dnia, po długiej wędrówce, Shen Nong poczuł się zmęczony i spragniony, więc postanowił odpocząć sobie pod drzewem. Rozpalił ogień do zagotowania wody. Nagle, kilka liści spadło z pobliskiego drzewa do pojemnika do wody postawionym na ogniu. Shen Nong napił się tej wody i okazało się, że jest ona nie tylko słodka i smaczna, ale również orzeźwiająca. Nagle jego zmęczenie się ulotniło.
Kolejna opowieść jest trochę inna od tej poprzedniej, ale bardziej zdumiewająca. Mówi się, że Shen Nong próbował kiedyś 72 różnych rodzajów roślin trujących, kiedy któraś z nich mu zaszkodziła. I leżał tak na ziemi Shen Nong, ledwo żywy. W pewnej chwili , spostrzegł, jak kilka liści spada z drzewa wydzielając przy tym ciekawy zapach. Z ciekawości i przyzwyczajenia, Shen Nong umieścił liście w swoich ustach i zaczął je żuć. Po chwili poczuł się już dobrze. Więc zjadł więcej liści, które pozbyły się wszystkich trucizn z jego ciała.
Cokolwiek mówi historia, herbata tak wzbudziła zainteresowanie Shen Nong`a, że skłoniła go do dalszych badań nad jej właściwościami.
Matcha
Matcha jest to rodzaj sproszkowanej herbaty, zmielonej przy pomocy maszyn lub tradycyjnego młynka kamiennego.
Do jej produkcji używa się liści herbacianych, które na 10-30dni przed zbiorem są ocieniane, co w konsekwencji sprawia, że ich wzrost jest spowalniany. Taki zabieg z jednej strony skutkuje mocniejszym aromatem herbaty, a z drugiej strony powoduje znaczny wzrost zawartości w niej takich substancji jak aminokwasy czy chlorofile.
Według badań, w odróżnieniu od innych herbat, gdzie na ogół napar po zalaniu wrzątkiem traci wiele ze swoich cennych składników, to w przypadku picia naparu z matcha nie traci się ani odrobiny jej zawartości – a więc nic się nie marnuje.
Niektóre badania podają, że jedna filiżanka Matchy jest równoznaczna 30 filiżankom parzonej herbaty pod względem zawartości odżywczej. Dlatego mówi się, iż lepsze od picia herbaty jest jedzenie herbaty. Co ciekawe Matcha, oprócz tego, że można z niej zrobić napar, posiada jeszcze wiele innych zastosowań, jak na przykład zużywana jest jako składnik do ciast, lodów, napojów, suplementów diety, kosmetyków, itd. Matcha nie zawiera konserwantów ani sztucznych barwników, przez co idealnie nadaje się jako dodatek do potraw, zdrowych produktów czy żywności ekologicznej.
Pu-erh
Dzisiaj kilka informacji na temat herbaty Pu-erh – znanej również pod nazwą herbaty czerwonej.
Mało kto wie, ja w sumie dowiedziałam się o tym fakcie całkiem niedawno, że wyróżniamy dwa rodzaje pu-erha. Związane jest to z procesem fermentacji jakiemu poddawana jest herbata w czasie jej wytwarzania. Przyjmijmy zatem następujące nazewnictwo: pu-erh surowy i pu-erh dojrzały. Ten pierwszy (na zdjęciu widać różnicę w kolorze), swym wyglądem bardziej przypominający herbatę zieloną, to pu-erh surowy. Jego proces fermentacji jest naturalny i cały czas trwa. Natomiast pu-erh jaki widujemy na co dzień, przechodzi przez sztuczny, przyspieszony proces fermentacji. Jak to się robi? W czasie jej produkcji całą herbatę zbiera się razem w pomieszczeniu gdzie kontroluje się temperaturę powietrza i polewa się ją wodą by przyspieszyć proces fermentacji.
Pu-erh surowy największą swoją dojrzałość osiąga po upływie trzech lat. I jak każdy pu-erh jest im starszy tym lepszy. W okresie między 3 a 8(10) rokiem od jego wyprodukowania – ciemnieje i osiąga swoją szczytową formę i najbogatsze walory smakowe oraz odżywcze.
